พระอภิธรรมปิฎก ยมก [2. ขันธยมก] 2. ปวัตติวาร 3. อุปปาทนิโรธวาร 4. ปัจจุปปันนาตีตวาร
[184] อนุ. เวทนาขันธ์ของบุคคลใดในภูมิใดไม่ใช่จักเกิด สัญญาขันธ์ของ
บุคคลนั้นในภูมินั้นก็ไม่ใช่จักดับใช่ไหม
วิ. ปัจฉิมภวิกบุคคลผู้กำลังอุบัติ เวทนาขันธ์ของบุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น
ไม่ใช่จักเกิด แต่สัญญาขันธ์มิใช่จักไม่ดับ บุคคลผู้กำลังปรินิพพาน และบุคคลผู้
อุบัติอยู่ในอสัญญสัตตภูมิ เวทนาขันธ์ของบุคคลเหล่านั้นในภูมินั้นไม่ใช่จักเกิดและ
สัญญาขันธ์ก็ไม่ใช่จักดับ
ปฏิ. สัญญาขันธ์ของบุคคลใดในภูมิใดไม่ใช่จักดับ เวทนาขันธ์ของบุคคลนั้น
ในภูมินั้นก็ไม่ใช่จักเกิดใช่ไหม
วิ. ใช่

4. ปัจจุปปันนาตีตวาร
ว่าด้วยสภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันและที่เป็นอดีต
อนุโลมบุคคล
[185] อนุ. รูปขันธ์ของบุคคลใดกำลังเกิด เวทนาขันธ์ของบุคคลนั้นก็เคย
ดับใช่ไหม
วิ. ใช่
ปฏิ. เวทนาขันธ์ของบุคคลใดเคยดับ รูปขันธ์ของบุคคลนั้นก็กำลังเกิดใช่ไหม
วิ. บุคคลทั้งหมดผู้กำลังจุติ และบุคคลผู้กำลังอุบัติในอรูปภูมิ เวทนาขันธ์
ของบุคคลเหล่านั้นเคยดับ แต่รูปขันธ์ไม่ใช่กำลังเกิด บุคคลผู้กำลังอุบัติในปัญจ-
โวการภูมิและอสัญญสัตตภูมิ เวทนาของบุคคลเหล่านั้นเคยดับและรูปขันธ์ก็กำลัง
เกิด ฯลฯ
(ในอุปปาทวาร ท่านจำแนกขันธยมกส่วนปัจจุบันกับอดีตไว้ฉันใด ใน
อุปปาทนิโรธวารนี้ ก็พึงจำแนกฉันนั้น)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 38 หน้า :103 }

พระอภิธรรมปิฎก ยมก [2. ขันธยมก] 2. ปวัตติวาร 3. อุปปาทนิโรธวาร 5. ปัจจุปปันนานาคตวาร
5. ปัจจุปปันนานาคตวาร
ว่าด้วยสภาวธรรมที่เป็นปัจจุบันและที่เป็นอนาคต
อนุโลมบุคคล
[186] อนุ. รูปขันธ์ของบุคคลใดกำลังเกิด เวทนาขันธ์ของบุคคลนั้นก็จัก
ดับใช่ไหม
วิ. ใช่
ปฏิ. เวทนาขันธ์ของบุคคลใดจักดับ รูปขันธ์ของบุคคลนั้นก็กำลังเกิดใช่ไหม
วิ. บุคคลทั้งหมดผู้กำลังจุติและบุคคลผู้กำลังอุบัติในอรูปภูมิ เวทนาขันธ์
ของบุคคลเหล่านั้นจักดับ แต่รูปขันธ์ไม่ใช่กำลังเกิด บุคคลผู้กำลังอุบัติในปัญจ-
โวการภูมิและอสัญญสัตตภูมิ เวทนาขันธ์ของบุคคลเหล่านั้นจักดับและรูปขันธ์ก็
กำลังเกิด
[187] อนุ. เวทนาขันธ์ของบุคคลใดกำลังเกิด สัญญาขันธ์ของบุคคลนั้นก็
จักดับใช่ไหม
วิ. ใช่
ปฏิ. สัญญาขันธ์ของบุคคลใดจักดับ เวทนาขันธ์ของบุคคลนั้นก็กำลังเกิด
ใช่ไหม
วิ. บุคคลทั้งหมดผู้กำลังจุติ และบุคคลผู้กำลังอุบัติในอสัญญสัตตภูมิ
สัญญาขันธ์ของบุคคลเหล่านั้นจักดับ แต่เวทนาขันธ์ไม่ใช่กำลังเกิด บุคคลผู้กำลัง
อุบัติในจตุโวการภูมิและปัญจโวการภูมิ สัญญาขันธ์ของบุคคลเหล่านั้นจักดับและ
เวทนาขันธ์ก็กำลังเกิด
อนุโลมโอกาส
[188] อนุ. รูปขันธ์ในภูมิใดกำลังเกิด ฯลฯ

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 38 หน้า :104 }